9. Sınıf Kimya - Katılar - Konu Özeti - pdf

4.Ünite : Maddenin Halleri

2.Konu : Katılar

4.2.1. KATI TÜRLERİ
Şimdiye kadar katıları; belirli şekilleri ve hacimleri olan, sıkıştırılamayan, yoğunlukları büyük, tanecikleri sıvı ve gazlara göre düzenli ve titreşim hareketi yapan maddeler olarak gördük. Ancak bazı katıların düzenli ve belirgin bir yapıları yoktur: Örneğin kauçuk, bazı plastikler, cam, tereyağı, obsidiyen vb. Bu katılar amorf katılar olarak bilinir. Buz ve sodyum klorür gibi katıların ise düzenli bir yapıları vardır. Bu tür katılar kristal katı olarak adlandırılır. Buna göre, katıları, taneciklerinin düzenine göre kristal ve amorf olarak sınıflandırırız.

a. Amorf Katılar
Amorf sözcüğü, Yunanca ‘amorphos (şekilsiz)’ sözcüğünden gelmektedir. Bu katılarda tanecikler gelişigüzel istiflenmiştir. Kesilerek şekil verilmediği ve eritilmediği sürece, amorf katıların kristal katılar gibi belirli bir geometrik şekilleri yoktur. Kristal katılar, belirli bir sıcaklıkta erir ve donar. Örneğin tuz, 800 °C’ta erir. Amorf katılar ise belirli bir sıcaklık aralığında yumuşar ve daha yüksek sıcaklıklarda akışkanlık kazanır. Örneğin, amorf bir katı olan camın yumuşayıp akışkanlık kazandığı sıcaklık aralığı 520 – 600 °C’tur. Görüldüğü gibi amorf katıların belirli bir erime ve donma sıcaklıkları yoktur. Cam ısıtılırsa önce yumuşar, ısıtmaya devam edilirse daha akıcı hâle gelir. Cam akıcı hâldeyken şekillendirilip soğutulur. Soğuyan camdaki tanecikler kristal katılardaki tanecikler gibi düzenli bir şekilde yerleşmez. Yerleşim gelişigüzeldir. Amorf katılar kırıldıklarında parçalarının yüzeylerinde belirli bir geometrik şekil gözlenmez. Farklı farklı şekiller oluşur. Bir kristal katı kırıldığında ise oluşan parçalar yine geometrik şekillidir. Amorf katılar tanecik boyutunda daha çok, sıvıya benzer.

Konu özetinin devamı için pdf dosyayı indirebilirsiniz.