Lise Drama Dersinin Öğretiminde Dikkat Edilecek Hususlar

Drama Dersi Öğretim Programı’nda, öğrencilere drama ile ilgili temel kavramlar, drama süreci, dramanın aşamaları, geçmişten günümüze dramanın gelişimi, drama ve tiyatro arasındaki benzerlik ve farklılıklar, drama ve sanat ilişkisi konuları etkinlikler içerisinde sezdirilmeye çalışılır. Etkinliklerin tamamında öğrencilerin aktif olması, merkezde olması öğretmenin ise tüm çalışmalar boyunca yönlendirici olması beklenir.

1. Drama Dersi Öğretim Programı’na yönelik etkinliklerin planlanmasında öncelikli olarak öğrenci özellikleri dikkate alınmalıdır. Öğrencilerin ön bilgileri, öğrenmeleri, ilgi, ihtiyaç ve tutumlarının belirlenmesi önem taşır. Drama etkinlikleri, öğrencilerin yaş grubuna uygun olarak planlanmalıdır. Öğrenci düzeyinin çok altında ya da çok üstünde olan etkinliklere katılım oranı düşebilir. Bu etkinliklerden beklenilen yönde verim alınamaz. Planlanan etkinliklerin öğrencilerin merak, keşfetme gibi ilgilerini çekecek nitelikte olması gerekir.

2. Drama etkinliklerinin planlanmasında, yakın çevrenin tüm özellikleri dikkate alınmalıdır. Öğretmen, çevrenin ve okulun olanaklarının farkında olarak ders amaçlarına uygun düzenlemelere yer verebilmelidir.

3. Drama öğretmeni; oyun dağarı zengin, drama tekniklerini bilen, iletişime açık ve istekli, gerektiğinde tiyatronun tüm yaklaşımlarından yararlanabilen, doğal, öğrencilerle birlikte oynamaktan, gerekli durumlarda katılımcı olmaktan çekinmeyen, kendiliğindenliği (spontanlığı) gelişmiş, dramanın temelini oluşturan önemli bir öge olduğunun farkında olmalıdır.

4. Drama öğretmeni, yapacağı çalışmalar öncesinde amacını, içeriğini, yöntem ve teknikleri ve uygun mekânı belirlemelidir. Yönergelerinin açık, kısa ve anlaşılır olmasına dikkat etmelidir.

5. Drama öğretmeni, öğrencileri ile olabildiğince göz iletişimi kurmaya çalışmalıdır. Öğretmen, ayrıca beden dilini de amaçlara uygun bir biçimde etkin olarak kullanmalı, hareket hâlinde olmalıdır. Çalışma öncesinde sınıfta olmaya özen göstermeli, araç gereç seçimine dikkat etmeli, bunları önceden hazırlamalı ve çalışmanın başlangıç ve bitiş zamanlarını göz ardı etmemeli, zamanı çok iyi kullanmalıdır.

6. Drama öğretmeni, öğrencilerin kişiliklerine dönük eleştirilerde bulunmamalı, önyargısız, hoşgörülü ve herkese eşit bir mesafede olacak biçimde demokratik davranmalı, yapıcı olmalı; saygılı, tutarlı, alçak gönüllü, güler yüzlü, olabildiğince olumlu dönütler vermeye çalışmalıdır.

7. Drama öğretmeni, öğrencilerini en kısa sürede tanımalı, onlara kendi isimleri ile hitap etmeye çalışmalı, onlarda bir güven oluşturmalıdır. Öğretmen, drama çalışmaları sırasında hiçbir biçimde herhangi bir öğrencinin doğrudan öznel problemlerini canlandırma konusu yapmamalı, bu duruma hiçbir zaman izin vermemelidir.

8. Yapılan çalışmalardan sonra ara değerlendirme kısmında öğrencilerden “Neler düşünüyorsunuz?”, “Ne hissettiniz?”, “Bu çalışmada ne amaçlanmış olabilir?” gibi soruların yanıtlarını aldıktan sonra öğrencilere yapılan çalışma hakkında yeterli açıklamalar yapılmalı, gerekli durumlarda amaç belirtmeli ve bir özetleme yapmaya çalışmalıdır. Canlandırmalarda sürecin gidişatını etkileyen bir müdahale olmamalıdır. Daha çok, yaşantılara dayalı olarak öğrenme sürecini gerçekleştirmeye çalışmalı, dramada “sonucun değil sürecin önemli olduğu” sık vurgulanmalıdır.

9. Etkinlikler planlanırken basitten karmaşığa doğru gidilmelidir. Etkinlik sürecinde, dikkat yoğunluğu ve grup dinamiğinin aynı seviyede tutulmasına özen gösterilir. Etkinlikler, öğrencilerin yaratıcılıklarını kullanmalarını, geliştirmelerini sağlayacak biçimde planlanmalı ve uygulanmalıdır.

10. Kazanımlar dikkate alınarak etkinlikler, birkaç hafta ya da daha uzun süreli planlanabilir. Ele alınan konular doğrultusunda dramanın farklı teknikleri kullanılabilir. Öğretmen, farklı hedeflere ulaşmak için doğaçlamaları yeniden kurgulatabilir, ekleme ya da çıkarmaları yine öğrencilere yaptırabilir. Çıkış noktası olarak planlanan olay, grubun özelliklerine göre değişebilir.

11. Etkinliklerde öncelikle özgür ve demokratik bir ortam oluşturulmalı, her öğrencinin düşüncesine önem verilmelidir.

12. Etkinliklerde, grup dinamiğinin olumlu yönde geliştirilmesi amaçlanmalıdır. Öğretmen, grubu iyi gözlemlemelidir. Drama dersinde, ürün çıkarma beklentisi yoktur. Etkinliklerde bireyin kendini ifade etmesi, bireyin yaratıcılığını ortaya çıkarması önemlidir. Hazırlanan doğaçlamalar, sadece grup tarafından izlenir. Bu nedenle drama grubu hem seyirci hem de oyuncudur.

13. Drama dersinde, öğrencilerin tüm duyu organlarına hitap edecek etkinlikler düzenlenir ve öğrencilerin duyularını eş zamanlı ve etkin kullanarak yaşantılara dayalı bir öğrenme ortamı hazırlanır. Öğretim programı süresince gerçekleştirilecek etkinliklerle bir yandan planlanan kazanımların gerçekleşmesi öte yandan da kazandırılması planlanan beceri ve yeterliklerin kazandırılması sağlanır.

14. Drama Dersi Öğretim Programı, doğaçlama, rol oynama gibi canlandırmalarla estetik beğeniyi ve öğrenmeyi temele alan, aynı zamanda yazma, konuşma ve araştırma etkinliklerine yer veren, sorgulayan, yaratıcı, demokratik tutuma sahip bireylerin yetişmesini sağlamaya yönelik olmalıdır.

Kaynak: MEB