Lise Felsefe Dersinin Öğretiminde Dikkat Edilecek Hususlar

Felsefe dersinin etkin bir şekilde gerçekleştirilmesi, tüm bu beceri ve kazanımların daha verimli bir şekilde sağlanabilmesi için dersin işlenişinde;

 Felsefi terim bilgisi, felsefe bilgisi, kavram tartışmaları,
 Metin okuma ve anlama,
 Teori-uygulama birlikteliği,
 Sorgulama,
 Eleştirel düşünme
 Analitik düşünme,
 Yorum (hermeneutik) bilgisi,
 Diyalektik akıl yürütme,
 Disiplinler arası ilişki kurma,
 Güncelle ilişkilendirmeye özen gösterilmelidir.

Dersin yürütülmesine yönelik bu temel anlayışların yanı sıra dersin işlenişi ile ilgili dikkat edilmesi gereken bazı hususlar da bulunmaktadır.

Ders Kitabının ve Öğretmenin Rolü: Öğrencilerin sunulan delilleri değerlendirerek kendi delilleri ile bir konuyu tartışmaları sürecinde ders kitabının ve öğretmenin rehberlik etmesi sağlanmalıdır. Günlük Hayatla Bağ Kurulması ve Öğrenci Katılımının Sağlanması: Öğrencilerin hem düşünüm (yüzleşme) yapmaları, farklı fikirleri ifade etmeleri hem de bir sonraki adımda ilgili terimin felsefede hangi anlamlarda kullanıldığını fark etmeleri ve felsefe ile günlük hayatları arasında bağ kurmaları amaçlanmaktadır. Öğrencinin kendi güncelinden ve gündeminden hareketle verilere dayalı ve birikimsel bilgilerinden yararlanması ve bunlara yine kendi gündemi için çözümler üretmesi beklenmektedir.

Derse Problem Merkezli Başlanması: Felsefe ders kurgusunda; kitap merkezli, ansiklopedik veya öğretmenin terim bilgisi ve konuyu doğrudan aktarması yerine, önce problemin öğrencilere hatırlatılması ve tartışılması beklenmektedir. Dersler işlenirken öğrencilerden bir hafta sonra işlenecek dersin/metnin konusuna veya problemine ilişkin düşünmeleri, soru oluşturmaları, araştırma yapmaları, fikir üretmeleri (yazılı hazırlık yapmaları) istenerek probleme yönelimleri sağlanmalıdır. Hazır kaynaklardan başkasına ait mevcut değerlendirmeleri almaları değil bizzat kendilerinin bilgi toplamaları, araştırma yapmaları, bu bilgi veya araştırmaya dayalı olarak sorunu kendisine ilişkin düşünmeleri, analiz yapmaları, çıkarım ve yorumda bulunmaları, sorgulamaları, fikir üretmeleri istenir.

Fikir Yürütmeye ve Düşünmeye Cesaretlendirme: Felsefe Dersi Öğretim Programı, öğrencileri düşünmeye cesaretlendirmek üzere oluşturulmuştur. Öğretim Programı; düşünme, fikir oluşturma, akıl yürütme, temellendirme ile felsefenin temel kavram, problem ve disiplinleriyle ilişkilidir; bu çerçevede bir yandan öğrencilerin felsefenin temel bilgi ve kavramlarını öğrenmesine ve felsefi bir bakış açısı kazanmasına özen gösterilirken aynı zamanda felsefi problemler başta olmak üzere araştırmaya, eleştirel düşünmeye, sorgulamaya, fikir üretmeye teşvik etmektedir.

Eğitim Öğretim Yöntem ve Tekniklerinden Yararlanma, Materyal Kullanımı: Öğretim programında yer alan konuların işlenmesinde, ilgili konuların kazanımlarıyla ve günlük hayatla ilişkilendirme yapılmasına imkân sağlayan etkinlik ve çalışmalara, metinlerin alındığı eserlere yer verilmelidir. Öğretmen öğrencileri ders kitabında olmayan fakat program kazanımları ile örtüşen, derse ilişkin konuları sevdirecek roman, hikâye, makale, deneme, şiir, fıkra okuma ve film seyretme gibi etkinliklere teşvik etmelidir. Öğretmen, öğrencilerin temel hak ve özgülüklerini kavrayarak Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne ve topluma karşı görev ve sorumluluklarını yerine getirmelerinde ve millî, manevi ve evrensel değerleri kazanmalarında rehberlik etmelidir.

Ölçme ve Değerlendirme Araçlarının Kullanımı: Felsefe dersi, bilgi aktarımının ötesinde “düşünüm” temelli, sonuçtan daha çok süreç odaklı zihinsel-tinsel bir uğraşı olup ölçme değerlendirme araçları kullanılmalı, bilgiden ziyade beceriler ölçülmelidir. Felsefe becerilerinin ölçülmesi ve değerlendirilmesinde; eleştirel düşünme, sorgulama, yorumlama, uygulama, analiz etme, çıkarımda bulunma, değerlendirme yapma ve sentezleme gibi üst düzey bilişsel becerilerin ölçülmesine imkân sağlayan çoktan seçmeli, açık uçlu, kısa ve uzun cevaplı madde türlerine yer verilmelidir. Ders işlenirken okuma metinlerinden alıntılar, örnek olaylar, analojiler ve gerçek yaşam durumlarına ilişkin gazete ve dergi haberlerinin, görsellerin bireysel veya grup çalışmaları ile analiz edilmesi, tartışılması, bunlara ilişkin proje ve performans ödevleri yapılması sağlanmalıdır.

Kaynak: MEB